Ishxonamizda bir akaxon
bor. Ismlari , Mahmud. Juda
hushchaqchaq inson. Odamlarni
tilini tez topadi. Boshqalar unchalik etibor bermaydigan kamgap
odamni ham bir zumda gapga solib,
uning yaqin do`stiga aylana olish
qobiliyati bor. Rahbarimiz ham buni
yaxshi bilib, pishmayotgan
shartnomalarni asosan unga yuklaydi. Mahmud aka hamkorlar bilan ham tez
kirishib ketib, kerakli imzolarni
bir kunga qolmay qo`ydirib oladi.
Shuning uchun ham rahbariyat uning har
qanday iltimosini erda
qoldirmaslikka harakat qiladi. Mahmud aka nafaqat boshliqlar
oldida balki jamoamiz ichida ham
obro`si baland. Negaki hech kimga yo`q
demaydi. Kimnidir hojatini chiqarish
kerakmi , bir zumda shay. Uning
ortidan hazillashamiz bazida. G`iybat qilib emas, shunchaki do`stona hangoma.
-Sement zavodiga? -Men! -Qum koniga?
-Men.... Shu mashhur dialogni Mahmud
aka haqida so`z borganda eslaymiz
ko`pincha. Lekin g`oyibona, ich-
ichimizdan u kishiga havas qilamiz. Chunki u odam noyob toifadan ,
altruist, yanikim hech narsa evaziga
yaxshilik qilishni hush ko`radigan
inson. Kimnidir hojatini chiqarib
unutib ketaveradi, javoban biror
narsa talab qilmaydi ham. Mabodo o`zining ham o`sha odamga hojati
tushguday bo`lsa , ming hijolat bo`lib
iltimos qiladi. Shunaqa ajoyib inson
bizning Mahmud aka. Jamoa ichida
uning yaxshi hislatlarini muhokama
qilish bilan birga ikkita g`alatiroq odatini ham eslab qo`yamiz vaqti
bemahal. Birinchisini g`alati deyish
biroz noto`g`ri bo`lar. Umuman ichkilik
ichmaslik , yomon odat emas aslida,
balki yaxshi bir hislat. Lekin...
Deyarli doim jamoamiz bilan biror bayram yoki tug`ilgan kun munosabati
bilan yig`ilsak Mahmud akamizning
o`rni bilinib qoladi. Chunki har
qanday zerikarli davrani qiziq
hangomalari bilan jonlantira
oladigan bu inson ichkilik qo`yilgan dasturxonga umuman yaqinlashmaydi.
Boshidanoq rad javobini berib,
uzrini aytib qutuladi. Bir-ikki bor
hiyla ishlatib, ichkilik bo`lmasligini
aytib, uni chaqirib olgandik. Davra
qizigandan keyin stolni tagidan sekingina anovini maydalab
quyilayotganini sezib qolgach qovog`ini
solgancha chiqib ketgandi. Shu-shu uning
rad javobini to`g`ri tushunishga
harakat qilamiz oson bo`lmasa ham.
Hattoki rahbarimizning ham tishi o`tmay qoladi shunday paytlarda.
Boshqa vaziyatda bemalol buyruq
beradigan xo`jayinimiz bayram stoli
haqida gap ketganda Mahmud akaga
yalina boshlaydi. Ammo
ko`ndirolmaydi. Bir-ikki bor agar ichmasa bo`shatib yuborishiga ham
shama qilgandi. Mahmud aka
hotirjamlik bilan Ixtiyoriz.. deb
javob bergan. Salobatidan ko`pchilik
titrab turadigan xo`jayin bilan
bunday bemalol ohangda gaplashganinin ko`rib biz g`alati
bo`lib qolgandik. Lekin rahbar ham
hazilga olib ketgan edi o`shanda: Aka,
sizdek xodimni bo`shatgan odam ko`r
bo`ladiku deb... Mahmud akaning
ikkinchi odati esa haqiqatdan g`alatiroq. Gap shundaki ishxonamizda
yoz kunlari deraza va eshiklarni ochib
qo`yamiz. Shamol aylanib turishi uchun.
Bunday vaziyatda tabiiyki odamlar
kirib-chiqqanda bazan eshik
qarsillab yopiladi. Sekin turtib qo`yilsa ham shamol o`z ishini qiladi.
Ana shunday onda Mahmud akani
tanimay qolamiz. Kulishib gaplashib
turgan odam birdan qovog`i osilib,
jizzaki bo`lib qoladi. Oddiy eshikka
shunchalik jahl qilish... Tushunolmaymiz. Shu yil u odamning
tug`ilgan kuni yaqinlashganida
xodimlar bilan maslahatlashib unga
bir sovg`a qilishni niyat qildik. Ko`p
takliflar bo`ldi. O`ylab ko`rsak hamma
narsasi etarli. Shunday bo`lsada odatiy bir sovg`a olishga bazi
etirozlar bilan bo`lsada kelishib
oldik: sovg`amiz , eng so`nggi rusumdagi
ingichka ekranli televizor. Kichik
norasmiy majlisimiz tarqay deganda
nimayam bo`ldi, shayton qitiqladimi bilmayman bir gap og`zimdan chiqib
ketdi. -Ishxonadagi barcha eshiklarni
ham qarsillab yopilmaydigan qilsak
yaxshi bo`lardi... Hamma menga yalt etib
qaradi. Bir necha soniyalik sukutdan
so`ng Qoyil!, Shunaqa qilish kerak! degan olqishlar yangrab ketsa
bo`ladimi. Xullas bir ovozdan
qo`shimcha sovg`a ham qabul qilindi.
Mahmud akaning tug`ilgan kunidan bir
kun qolganda ikki yosh xodim, men va
sherigimga bu masuliyatli vazifani bajarish yuklatildi. Kechki payt
ishxonamizdagi barcha eshiklarning
kesakisiga rezina tasmachalar qoqib
chiqdik... Ertasiga katta xonada butun
jamoamiz bilan to`planib Mahmud
akani qutlay boshladik. Agar boshqa xodimlar tug`ilgan kunini shampan va
vino to`ldirilgan qadahlarni
urishtirib nishonlasak, Mahmud akani
oddiy ichimliklarni qo`limizga olib
tabrikladik. Kimda kola, kimda
limonad. Bazilarni tomog`i taqillab turgan bo`lsada shu inson uchun chidashga
majbur edilar. Rahbarimizning
salkam o`n daqiqalik tabrigidan so`ng
televizor ham tantanali ravishda
toprshirildi. Mahmud aka qo`lini
ko`ksiga qo`ygancha Rahmat.. deyishdan tinmasdi. Qarsaklar yangradi.
Tabriklar aytildi. G`ala-g`ovurda sal
shaddotroq kotibamiz Mahmud aka!
Qarang hatto eshiklarni ham tovushsiz
yopiladigan qilib qo`ydik! deya
eshikni qattiq itardi. Qilgan ishimiz yaxshi natija berib, eshik yopilganda
deyarli tovush chiqmadi. Hamma Mahmud
akaning nima deb javob berishiga
qiziqib unga tikildi. U esa shunchaki
kulib qo`ydi. Lekin boshqalar
ko`rmagan narsani men sezib qoldim. Mahmud aka kulib turibdiyu, ko`zidan
bir tomchi yosh yumalab tushdi. Lekin
hech kimga indamadim. Tushunolmasdim.
Nimani yashirganini. Quvonch yoshimidi
bu yoki?... Tushlik payti esa ishxonamiz
hovlisining bir burchagidagi o`rindiqda Mahmud akaning hayol surib
o`tirganini ko`rdim va u tomon bordim.
Yaqinlashganimda yana bir
hayratlanarli narsaga guvoh bo`ldim.
U kishi chekib o`tirardi. Hecham
ko`rmagandik ilgari. Yoniga borish- bormaslikni bilmay to`xtab qolgandim
o`zi chaqirib oldi. -Kel Abror, hayron
bo`lma. Bir humor tutdi.. -Lekin
ilgari, umuman ko`rmaganman
chekkanizzi. -Ilgari chekardim. Parovoz
bo`lib, biriga ikkinchisini ulab chekardim. Asosan ichganimda. Keyin
tashlaganman. Uniyam, buniyam. -
Icharmidiz ham?!,- jag`im osilib qoldi
shekilli bu yangilikdan. -Ha... Juda
ko`p. Maishat qilmagan kunim bo`lmasdi.
Men siz o`ylaganchalik farishta emasman. Balki hozir yaxshi bo`lishga
harakat qilarman. Lekin ilgari g`irt
ablahning o`zi edim... Ketma-ket
kelayotgan bunday yangiliklardan
dovdirab qoldim. Lekin uning
hasratini indamay eshitishga qaror qildim. Buni boshqalar eshitsa bormi
, ishxonadagi g`iybatning bosh
mavzusiga aylanishi turgan gap... -
Abror sen juda yaxshi bolasan. Xafa
bo`lma senga ko`nglimdagini
aytayotganimga. Kimgadir yorilmasam bo`lmaydi ukam. Kecha yarim kechgacha
qolib eshiklarga narsa o`rnatib
chiqibsan. Rahmat sezgirliging uchun.
Lekin bu narsa