MAVZUGA OID QIZIQARLI FAKTLAR
...davomi

Vujudi qaqshab, holsiz yotgan Zebi xola qo'shni hovlidan kelayotgan karnay-surnay ovoziga quloq tutdi. Qo'shnisi Akram aka bilan Nigora opa bugun o'g'li Anvarjonni uylantirayapti. Shodon kulgilar, qiyqiriqlar eshitilib turgan hovlida yangi hayot boshlanayapti. Xonadonlarida urf-odatlarni bajarishib, nikoh to'yini qaysi bir to'yxonada qilishmoqchi ekan?

Nog'oraning childirashi-yu, bolajonlarning baqir-chaqirlari, kuyovjo'ralarning hazil-mutoyibalaridan to'yxonada barchaning xursand ekanligi bilinib turibdi. Ko'p bo'lmadi, qo'shnisi Nigoraxon bir tovoq osh ko'tarib, hol-ahvol so'rab ketdi. Sog'lig'ining mazasi yo'q-da, bo'lmasa, borardi u ham to'yga.

Tashqarida g'ovur-g'uvur, qiy-chuvlar tugab, barcha to'yxonaga jo'nab ketgach, atrofga jimlik cho'kdi. Kasal odamga vaqtning o'tishi ham qiyin ekan. U yana xayolga berildi. So'nggi yillarda yolg'izligi juda bilindi. Tez-tez o'tmishini eslaydigan, kechalari dahshatli tushdan qo'rqib uyg'onib ketadigan odat chiqardi. Sovuq terga botib uyqusi qochgach, tong otishini kutib charchaydi.

Kunduz kuni yana zerikadi. Hozir ham to'y bahona bo'ldimi, jimjitlikdan zerikdimi, xullas, ko'z o'ngidan yoshligi birma-bir o'ta boshladi…

…Ular ikki opa-singil edilar. Zebiniso kenja ekanligi uchun juda erka o'sdi. Voyaga yetgan opasi Sevara uy yumushlarini bajarar, u esa qo'lini sovuq suvga ham urmas edi. Xonadonlari doim toza, ozoda bo'lganligi bois ota-onasi uni ko'p tergamas, vaqti-soati kelsa bo'yniga oladi, deb o'ylashardi. Afsuski, unday bo'lmadi. Qizaloq yil o'tgan sayin tantiq va qaysar bo'lib o'sdi. Farzandimiz hech kimdan kam bo'lmasin deb, og'zidan chiqqan narsani muhayyo qilgan ota-onasiga betgachoparlik qiladigan, faqat o'zini o'ylaydigan odat chiqardi.

Esida, shamollab, isitmasi ko'tarilgan onasiga dori ichish uchun bir piyola suv uzatmasdan, suv so'ragan onasining gapini eshitmaslikka olib ko'chaga otilgandi. O'shanda onasi zor-zor yig'lagan edi.

Opasini to'y-tomosha bilan yaxshi, bama'ni xonadonga uzatishdi. Chaqqon va epchilligi sabab bir xonadonning guldek kelini, bekasi bo'ldi u. O'zi-chi? Yengil-elpi hayot ketidan quvib, hayotini, kelajagini barbod qildi. Betayin bir yigitning yolg'on va'dalariga chuv tushib, ixtiyorini unga topshirdi. Institutda o'qiyman, deb yurgan yigit birdaniga dom-daraksiz yo'q bo'lib ketdi. Ismini ham, kimligini ham yashirib, uni aldab kelganini qiz keyin tushundi.

Ammo “Kasalni yashirsang, isitmasi oshkor qiladi”, deganlariday, yopiqlik qozon yopiqligicha qolmadi. Ko'p o'tmay homilador ekanligini sezib qoldi. Yuziga tushgan dog'larni ko'rib, onasi ham gumon qildi, shekilli, qizini qistovga oldi…

– Yashamagur, yuzimizni yerga qaratding. Sharmanda qilding bizni, benomus… – deya oh-faryod soldi onaizor.

Qiz boshini eggancha, miq etmay turaverdi. Eridan hech gapni yashirmay aytishga o'rgangan onasi uni bu sirdan ham voqif qildi. Ho'ng-ho'ng yig'lagancha, qo'rqa-pisa otasiga haqiqatni aytdi. Qizining qiliqlarini erkalikka yo'yib yurgan ota undan bu ishni kutmagan